مطالب پیشنهادی:

صدای برخی از پستانداران در دسترس نبود، که بارگذاری نموده شود.

فایل اصلی اطلس پستانداران ایران در انتهای برگه است، لطفا به پایین برگه دقت نمایید.

شنگ Eurasian Otter
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش ششم، ص ۱۴۴، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در زيستگاه های آبی مانند رودخانه ها، تالاب ها و درياچه ها زندگی می کند و در استان های شمالی و غربی کشور حضور دارد.

رودك (گورکن) Eurasian Badger
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش ششم، ص ۱۵۰، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در زیستگاه های جنگلی، کوهستانی، بیشه زارها، استپ های نیمه خشک و همچنین زمین ها و باغات کشاورزی زيست می کند و به نسبت کمیاب است.

خرس قهوه ای Brown Bear
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش ششم، ص ۱۵۳، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در زیستگاه های جنگلی و كوهستانی یافت می شود. در اكثر مناطق كوهستانی رشته كوه های البرز و زاگرس و همچنین جنگل های خزر و ارسباران پراکندگی دارد و نسبتا كمیاب است.

گراز (خوک وحش) Wild Boar
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش هفتم، ص ۱۸۰، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

به غیر از مناطق کاملا بیابانی و خشک در اکثر زیستگاه های ایران، حتی در جنگل های حرا با فراوانی بالایی زندگی می کند. مناطق پر آب و تالابی با پوشش گیاهی بلند، به ویژه نیزارها را ترجیح می دهد. در مناطق خشک تر در لابه لای گیاهان بلند نظیر گز ساكن می شود.

آهو Goitered Gazelle, Persian Gazelle
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش هشتم، ص ۱۸۶، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در انواعی از زیستگاه های نیمه بیابانی، استپی، بوته زارها و درختزارها زندگی کرده و دشت ها و تپه ماهورهای پوشیده از درمنه را ترجیح می دهد. در گذشته در اكثر مناطق دشتی ایران یافت می شد ولی امروزه به دلیل شكار بی رویه و تخریب زیستگاه ها، نسل این گونه تقریباً در مناطقی که حفاظت شده نیستند نابود شده است. در حال حاضر شمار آهوان ایران کمتر از ۲۰ هزار فرد برآورد می شود.

پازن (کل و بز) Wild Goat
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش هشتم، ص ۱۸۷، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در اكثر مناطق كوهستانی و صخره ای ایران پراكندگی دارد. امروزه به دلیل تخریب زیستگاه، شكار بی رویه و تله گذاری در برخی از مناطق ایران مانند بیستون در كرمانشاه كاملاً از بین رفته و در سایر زیستگاه ها جمعیت آن رو به كاهش است. در حال حاضر جمعیتی کمتر از ۵۰ هزار فرد برای اين گونه در سراسر كشور برآورد مي شود.

قوچ و میش ارمنی Armenian Wild Sheep
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش هشتم، ص ۱۸۹، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در مناطق كوهستانی و تپه ماهوري شمال غرب تا رشته کوه های زاگرس و جنوب ایران پراكندگی دارد. به دلیل تخریب زیستگاه، شكار بی رویه، تله گذاری و نيز از بين رفتن و اشغال مسیرهای مهاجرت، نسل اين جانور در بسياري از مناطق در حال كاهش و یا نابود شده است. در حال حاضر بیشترین جمعیت قوچ و میش ارمنی در جزیره کبودان در دریاچه ارومیه و مناطق حفاظت شده انگوران، بیجار و هفتاد قله مشاهده می شود.

سنجاب ایرانی Persian Squirrel
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش هشتم، ص ۱۹۵، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

وابسته به جنگل های بلوط زاگرس است ولی به ندرت در باغ های گردو در حاشیه این جنگل ها ساکن می شود. در غرب رشته کوه های زاگرس از آذربایجان غربی تا فارس پراکندگی دارد. سنجاب ایرانی معمولا درختان بلند و کهنسال بلوط را به درختان کوتاه و پر شاخ و برگ ترجیح می دهد. در مناطق حفاظت شده به نسبت فراوان است.

دوپای ویلیامز Williams’s jerboa
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش هشتم، ص ۲۰۱، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

بر خلاف سایر دوپاها که در دشت ها مشاهده می شوند، در زیستگاه های استپی و سنگلاخی با پوشش گیاهی تنک، در مناطق کوهستانی رشته کو ههای البرز و زاگرس تا ارتفاع ۲۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زندگی می کند. بیشتر در زمین های شیبدار و نزدیک تپه ها و به ندرت در اراضی کشاورزی مشاهده می شود. تاکنون از استان های آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، همدان، کرمانشاه، کردستان، لرستان، چهارمحال و بختیاری،
اصفهان، قزوین و خراسان رضوی گزارش شده است. احتمالا پراکندگی گسترده تری در مناطق کوهستانی شمال شرقی و البرز دارد.

زیبا موش زاگرسی Zagros Mountain Calomyscus
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش نهم، ص ۲۱۰، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

کوهستان های مرتفع و صخره های متلاشی شده واقع در مناطق بیابانی و استپی زیستگاه این گونه است. از مناطق مرطوب دوری می کند. تاکنون حضور این گونه از رشته کوه زاگرس در استان های کردستان، ایلام، لرستان، فارس، غرب اصفهان، شمال خوزستان، کرمان و هرمزگان گزارش شده است. از فراوانی به نسبت مناسبی برخوردار است.

ول آبزی Eurasian Water Vole
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش نهم، ص ۲۱۵، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

بعضی جمعیت ها آبزی هستند و در اطراف رودخانه ها، نهرها و تالاب هایی که دارای پوشش گیاهی متراکم هستند زندگی می کنند. بعضی جمعیت ها نیز خشکزی هستند و در چمن زا رها و اراضی کشاورزی مشاهده می شوند. تاکنون از استان های تهران، مازندران، گیلان، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، کردستان، کرمانشاه، لرستان، همدان، مرکزی و اصفهان گزارش شده است.

ول اجتماعی Social Vole
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش نهم، ص ۲۲۴، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

استپ ها، علفزارهای مناطق کوهستانی، باغ ها و اراضی کشاورزی زیستگاه این گونه است و در استان های آذربایجان شرقی، اردبیل، اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کردستان، کرمانشاه، قزوین، تهران، مازندران و خراسان شمالی پراکندگی دارد.

کیسه دهان خاکستری (مهاجر) Grey Dwarf Hamster
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش دهم، ص ۲۳۰، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در مناطق مختلفی مانند نواحی کوهستانی و صخره ای، علفزا رها، زمین های زراعی و با غ های میوه واقع در زیستگاه های جنگلی، استپی، نیمه بیابانی و گاهی در مناطق مسکونی زندگی می کند. در ایران حضور این گونه به غیر از مناطق بیابانی و سواحل خلیج فارس و دریای عمان از اکثر مناطق گزارش شده است.

موش کشتزار گلو زرد Hyrcanian Field Mouse
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش دهم، ص ۲۴۸، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

زیستگاه این گونه درختزا رهای واقع در جنگل های زاگرس است و تاکنون از شهرستان کنگاور در استان کرمانشاه و روستای غلامان در استان لرستان گزارش شده است. از فراوانی این گونه در کشور اطلاعاتی در دست نیست.

موش کشتزار استپی Steppe Field Mouse
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۵۱، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در بوته زارها، درختزارها و باغ های مناطق کوهستانی استان های آذربایجان غربی، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، اصفهان، فارس، سمنان، مازندران، خراسان رضوی و خراسان شمالی با فراوانی مناسب یافت می شود.

موش خانگی House Mouse
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۵۴، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

موش خانگی تقریباً در همه نقاط ایران به استثناء قسمت های کاملا خشک و نامناسب برای زندگی، مانند دشت کویر و کویر لوت، وجود دارد.

موش مقدونی Macedonian Mouse
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۵۵، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

موش مقدونی در انواع مختلفی از زیستگاه ها مانند اراضی کشاورزی، با غ های میوه، بوته زارها و حاشیه رودخانه ها زندگی می کند. بر خلاف موش خانگی از مناطق مسکونی دوری می کند. تا ارتفاع ۸۰۰ متر از سطح دریا دیده می شود. از استان های آذربایجان غربی، کرمانشاه، لرستان و قزوین گزارش شده و گونه ای فراوان است.

سنجابک دم موشی زاگرس Setzer’s Mouse-tailed Dormouse
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۶۳، سازمان حفاظت محیط زیست ایران
(تصویر سنجابک دم موشی زاگرسی از سایت دیگری گرفته شده است)

سنجابک دم موشی زاگرسی برای اولین بار در دنیا، در چهار کیلومتری غرب بانه در استان کردستان شناسایی و به عنوان یک گونه جدید معرفی شد. مناطق کوهستانی مرتفع (۱۸۰۰ تا ۲۸۰۰) با درختزارهای تنک زیستگاه این گونه است. در حال حاضر در استان های کردستان، لرستان و آذربایجان غربی پراکندگی دارد. این گونه به
شدت کمیاب است و کمتر از ۱۰ نمونه از این گونه موجود است.

تشی Indian Crested Porcupine
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۶۴، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در زیستگاه های جنگلی، کوهستانی، استپی و بیابانی زندگی می کند. تشی به غیر از مناطق شمال غربی و بیابان های کاملا خشک در اکثر مناطق کشور با فراوانی به نسبت بالایی دیده می شود.

پایکا (خرگوش موش) Afghan Pika
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۶۷، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در بوته زارها و علفزارهای اكثر مناطق كوهستانی استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، مازندران، گلستان، اصفهان، سمنان، تهران، فارس، یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، مرکزی، همدان، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی وجود دارد. در ارتفاع بالاتر از ۳۰۰۰ متر نیز دیده می شود. گون های فراوان است اما نوسانات شدید جمعیتی دارد.

خرگوش اروپایی European Hare
منبع: اطلس پستانداران ایران، بخش یازدهم، ص ۲۶۸، سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در اكثر زیستگاه ها و در مواردی در مناطق کشاورزی زندگی می کند. به غیر از مناطق شمال شرقی در اکثر مناطق ایران پراکندگی دارد و فراوان است. در سال های اخیر به علت كاهش طعمه خواران طبیعی، جمعیت این گونه رو به افزایش بوده و در برخی مناطق به صورت آفت درآمده است. تنها در بخش هایی از غرب ایران به دلیل شكار تفریحی و بهره برداری خوراكی، جمعیت این گونه به شدت کاهش یافته است.

[ زینب حاجری ]

کارشناس مدیریت جهانگردی
کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی
نایب رئیس شرکت پژوهشی - آموزشی گردشگری کاسیت نشینان زاگرس
مسئول آموزش شرکت پژوهشی-آموزشی گردشگری کاسیت نشینان زاگرس
مسئول تولید محتوای شرکت پژوهشی-آموزشی گردشگری کاسیت نشینان زاگرس

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت شرکت پژوهشی-آموزشی گردشگری کاسیت نشینان زاگرس مجاز است.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.

مطالب مرتبط

ارسال نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *