اشیاء مفرغی لرستان

اشیاء غیر منقول یافت شده از لرستان مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد (سکونت عیلامیان، قوم کاسی ها یا کاسیت ها) می باشد. در میان این اشیاء تعداد بسیار اسلحه وجود دارد:

-شمشیرهای آهنی دراز با قبضه آهنی که سر آدمی یا جانوران بر آن نقش شده است؛

– شمشیرهای مفرغی کوتاه با قبضه مجوف؛

– خنجرهای مفرغی یا آهنی، که قبضه آن ها به نقش انسانی یا سر جانوری مزین است؛

– کلنگ ها و تبرهای آهنی، غالبا مزین به تصاویر حیوانات یا اجزایی از حیوانات است.

ممتازترین نوع  از تبرها، با تیغه یا قبضه ای که از فکین (فک) باز جانوری درنده خارج شده است،

-سر نیزه، زوبین و تعداد بسیاری از سر تیرهای آهنی یا مفرغی به شکل برگ درخت غار، مخروطی یا متشکل از سه قطعه، اجزای ساز و برگ اسب یا گردونه، مخصوصا دهنه و کلگی مستقیم یا شکسته،

– اسب، بز کوهی، گاو نر و موجودات اساطیری؛

– در میان اشیاء مفرغی لرستان که بسیار نادر است، شیء است دارای یک قرقره و زنگوله که برای بستن به کار می رفته است و بر آن دو شخصی با شیرها می جنگد و در بالای آن ها گاوهای نر قرار دارد و در فوق آنان نیز دو میمون نقش شده است؛

– سر سنجاق ها که به شکل سر جانوران و پرندگان نقش شده اند؛ سنجاق دارای صفحه ایی بزرگی است که حاوی سری برجسته در مرکز می باشد، احتمالا منشاء این سر، نشان از ربه النوع دارد، قعه ایی از این سنجاق نشان از رب النوعی است که نشسته است. شاید منظور از ربه النوع (آناهیتا) ناهید و یا اهورامزدا باشد. به نظر می رسد صفحه سنجاق ها در شکاف های دیورهای سنگی ساختمان (معبدی) فرو رفته اند.

– آیینه های مفرغی دارای دسته ایی به شکل زنی است مانند ستونی که مجسمه زن می باشد و از نیمرخ شبیه به تیغه شمشیرهای بسیار ممتاز لرستان است؛

– بز کوهی با شاخ های طویل، شاهکار نگارگران جانوران در لرستان است، سازندگان کاسی پشوای هنرمندان جانور نگار عهد هخامنشی بوده اند.

 – گوشتخواران که نشان از خانواده است؛

– اشیایی مشبک که معرف جدال «قهرمان» با دو جانور جنگلی است؛

– سیتول های مفرغی که با صحنه های ضیافت با تصویر جنینی که نزدیک درخت مقدس ایستاده منقوش است.

منبع/ پروفسور رومن گیرشمن، مولف کتاب «ایران از آغاز تا اسلام»، ترجمه دکتر محمد معین، 1388